ΑΡΘΡΑ
Vayos Liapis
Open University of Cyprus
Περίληψη: Το άρθρο υποστηρίζει ότι ο Βίος καὶ πολιτεία καὶ μαρτύριον τῶν ἁγίων καὶ ἐνδόξων μαρτύρων Γαλακτίωνος καὶ Ἐπιστήμης, στη διασκευή που μας έχει παραδοθεί με το όνομα του Συμεών του Μεταφραστή, πιθανώς φέρει ίχνη μιας προγενέστερης, χαμένης σήμερα εκδοχής του Βίου, η οποία με τη σειρά της ενδεχομένως διέσωζε κεντρικά στοιχεία από το λεξιλόγιο των «ορφικοδιονυσιακών» μυστηρίων, όπως αποτυπώνεται στα λεγόμενα «ορφικά/ διονυσιακά» ελάσματα. Στην εκδοχή του Συμεών, το όνομα του πρωταγωνιστή Γαλακτίωνα συνδέεται με την ιδέα της καθαρότητας όπως εκφράζεται στη λογοτυπική φράση ἐκ καθαρῶν καθαρός. Έξω από το έργο του Συμεών, η σύνδεση αυτή μαρτυρείται μόνο στα «ορφικοδιονυσιακά» ελάσματα. Εάν η υποθετική πρώιμη εκδοχή του Βίου στην οποία εικάζω ότι βασίστηκε ο Συμεών διέσωζε πράγματι απηχήσεις από τα ελάσματα, τότε αυτό ίσως σημαίνει ότι τα όρια ανάμεσα στον γεννώμενο Χριστιανισμό και στα ελληνικά μυστήρια είναι λιγότερο αδιαπέρατα από ό,τι συνήθως θεωρείται.
Abstract: This paper argues that Symeon Metaphrastes’ Life and Martyrdom of SS. Galaktion and Episteme may preserve traces of a much earlier, now-lost version of the Vita, which in turn may have been informed by the discourse of the so-called ‘Orphic’/‘Bacchic’ lamellae. In Symeon’s version of the Vita, the name of the protagonist Galaktion (‘the Milky One’) is associated with ideas of purity encapsulated in the formula ἐκ καθαρῶν καθαρός — an association otherwise found only in the ‘Orphic’/‘Bacchic’ lamellae. If the putative earlier version of the Vita on which Symeon drew did in fact preserve echoes from the ‘Orphic’/‘Bacchic’ lamellae, then this may suggest that the boundaries between a nascent Christianity and pagan rites were considerably more porous than is often imagined.
Echoes of ‘Orphic-Bacchic’ Lamellae in the Life and Martyrdom of SS. Galaktion and Episteme? (PDF)